โครงหลังคาต้องมีอะไรบ้าง (คาน จันทัน แป อกไก่ ดั้ง เชิงชาย ...)

การขึ้นโครงหลังคาเป็นกระบวนการที่สำคัญในการก่อสร้างบ้านหรืออาคาร เพื่อให้หลังคามีความแข็งแรงและทนทานต่อสภาพแวดล้อม โครงสร้างหลัก ๆ ที่จำเป็นต้องมีในกระบวนการขึ้นโครงหลังคามีดังนี้:

1. คาน (Beam)

• หน้าที่: คานเป็นส่วนที่รับน้ำหนักจากโครงหลังคาและถ่ายโอนน้ำหนักนั้นไปยังเสาและผนังของอาคาร
• ลักษณะ: คานจะเป็นแท่งยาวที่มักวางอยู่ในแนวระนาบ โดยปกติจะทำจากเหล็กหรือไม้เนื้อแข็ง เพื่อรองรับน้ำหนักของจันทันและส่วนอื่น ๆ ของโครงหลังคา

2. อเส (Ridge Beam)

• หน้าที่: อเสเป็นคานที่วางอยู่ที่ยอดของหลังคาในแนวนอน ซึ่งทำหน้าที่รับน้ำหนักของจันทันสองข้างที่มาบรรจบกันที่จุดสูงสุดของหลังคา
• ลักษณะ: อเสมักทำจากไม้หรือเหล็ก และต้องมีความแข็งแรงพอที่จะรับน้ำหนักจากจันทันและแผ่นหลังคาทั้งหมด

3. จันทัน (Rafter)

• หน้าที่: จันทันเป็นส่วนที่รับน้ำหนักของแผ่นหลังคาและถ่ายโอนน้ำหนักลงไปยังคานและอเส
• ลักษณะ: จันทันจะมีลักษณะเป็นท่อนยาวที่ลาดเอียงจากอเสลงไปยังคาน อาจทำจากไม้หรือเหล็ก ขึ้นอยู่กับการออกแบบและความต้องการของโครงสร้าง

4. อกไก่ (Tie Beam)

• หน้าที่: อกไก่เป็นคานแนวนอนที่เชื่อมต่อระหว่างจันทันสองข้างเพื่อป้องกันการแยกออกจากกันของจันทัน และช่วยกระจายน้ำหนักได้อย่างสมดุล
• ลักษณะ: อกไก่มักทำจากไม้หรือเหล็ก วางขวางกับจันทันและเชื่อมต่อกับอเส

5. ขื่อ (Purlin)

• หน้าที่: ขื่อเป็นคานที่วางในแนวนอนเหนือจันทัน มีหน้าที่รองรับแผ่นหลังคาโดยตรง และช่วยกระจายน้ำหนักของแผ่นหลังคาไปยังจันทัน
• ลักษณะ: ขื่อมักทำจากไม้หรือเหล็กเช่นเดียวกันกับส่วนอื่น ๆ ของโครงหลังคา

6. ตะเฆ่ราง (Valley Rafter)

• หน้าที่: ตะเฆ่รางคือจันทันที่อยู่บริเวณมุมต่ำสุดของหลังคาสองด้านที่บรรจบกัน ทำหน้าที่รองรับน้ำหนักของแผ่นหลังคาในบริเวณนั้นและช่วยให้น้ำไหลลงไปยังรางน้ำได้อย่างราบรื่น
• ลักษณะ: ตะเฆ่รางต้องมีความแข็งแรงเป็นพิเศษเนื่องจากต้องรองรับน้ำหนักเพิ่มจากการบรรจบกันของหลังคาสองด้าน

7. ตะเฆ่สัน (Hip Rafter)

• หน้าที่: ตะเฆ่สันเป็นจันทันที่อยู่บริเวณสันหลังคาที่เชื่อมต่อกันระหว่างหลังคาสองด้าน ทำหน้าที่รับน้ำหนักจากแผ่นหลังคาในบริเวณสัน
• ลักษณะ: ตะเฆ่สันต้องมีความแข็งแรงเนื่องจากอยู่ในตำแหน่งที่ต้องรองรับน้ำหนักมากกว่าส่วนอื่น ๆ

8. บัวปั้นลม (Barge Board)

• หน้าที่: บัวปั้นลมเป็นไม้หรือเหล็กที่ติดอยู่บริเวณขอบของหลังคาเพื่อเพิ่มความแข็งแรงและป้องกันลมและน้ำฝนซึมเข้าไปในส่วนของโครงสร้าง
• ลักษณะ: บัวปั้นลมมักจะติดตั้งตามแนวขอบหลังคาเพื่อความสวยงามและการป้องกันสิ่งแปลกปลอมเข้ามาในตัวบ้าน

9. คานทับหลัง (Lintel Beam)

• หน้าที่: คานทับหลังเป็นคานที่ติดตั้งอยู่บนส่วนบนของหน้าต่างหรือประตู เพื่อรองรับน้ำหนักจากโครงหลังคาหรือผนังเหนือส่วนที่เปิดโล่งเหล่านั้น
• ลักษณะ: มักทำจากคอนกรีตเสริมเหล็ก ไม้ หรือเหล็ก

การติดตั้งและประกอบโครงหลังคาเหล่านี้ต้องมีความชำนาญและความระมัดระวัง เพื่อให้โครงสร้างมีความแข็งแรงและสามารถรองรับน้ำหนักได้อย่างเหมาะสม รวมถึงต้องมีการตรวจสอบคุณภาพของวัสดุและวิธีการติดตั้งอย่างละเอียด เพื่อให้มั่นใจว่าโครงหลังคาจะมีอายุการใช้งานที่ยาวนาน